داروهای تجویزی

داروهای تجویزی (Prescription Drugs)

داروی تجویزی یا نسخه ای، دارویی است که فقط با نسخه پزشکی برای بیماران قابل تجویز است. این داروها برای استفاده در تشخیص، درمان، کاهش، درمان یا پیشگیری از بیماری در نظر گرفته شده اند و توسط مقامات بهداشتی تنظیم می شوند. آنها معمولاً توسط پزشک تجویز می شوند، از داروخانه خریداری می شوند و برای استفاده توسط یک نفر در نظر گرفته شده است. داروهای تجویزی اغلب برای درمان طیف وسیعی از شرایط، مانند درد، عفونت و بیماری‌های مزمن استفاده می‌شوند. به دلیل احتمال استفاده نادرست و خطرات مرتبط، آنها نسبت به داروهای بدون نسخه تحت مقررات سختگیرانه تری قرار دارند. نمونه‌هایی از داروهای تجویزی عبارتند از: قرص‌های فشار خون، داروهای سرطان، مسکن‌های قوی و داروهای مختلف دیگری که برای مدیریت شرایط خاص سلامتی استفاده می‌شوند. مصرف داروهای تجویزی به روشی غیر از آنچه توسط پزشک توصیه شده می تواند خطرناک تر از آن چیزی باشد که مردم فکر می کنند. در واقع همان سوء مصرف مواد مخدر و غیرقانونی است، درست مانند مصرف مواد مخدر خیابانی.

چرا برخی افراد از داروهای تجویزی سوء استفاده می کنند؟

برخی از افراد از داروهای تجویزی سوء استفاده می کنند زیرا فکر می کنند این داروها به آنها کمک می کند تا بیشتر سرگرم شوند، وزن کم کنند، تناسب اندام داشته باشند و حتی مطالعه موثرتری داشته باشند. دریافت داروهای تجویزی می تواند آسان تر از داروهای خیابانی باشد زیرا اعضای خانواده یا دوستان ممکن است آنها را مصرف کنند. اما داروهای تجویزی نیز گاهی مانند سایر داروهای غیرقانونی در خیابان فروخته می شود.

اما داروهای تجویزی فقط برای افرادی که نسخه ای برای آنها دارند بی خطر است. به این دلیل که یک پزشک این افراد را معاینه کرده و دوز مناسب دارو را برای شرایط پزشکی آنها تجویز کرده است. پزشک همچنین به آنها گفته است که دقیقاً چگونه باید دارو را مصرف کنند، و مواردی که بایستی در حین مصرف دارو از آنها اجتناب شود را به آنها تذکر داده است. آنها همچنین از عوارض جانبی دارو مطلع هستند و می توانند بیماران را از نزدیک برای این عوارض معاینه کرده و زیر نظر داشته باشند.

کدام داروها مورد سوء استفاده قرار می گیرند؟

داروهای تجویزی که اغلب استفاده می شوند به سه دسته تقسیم می شوند:

1. مواد افیونی

به عنوان مثال: اکسی کدون (OxyContin)، هیدروکودون (Vicodin) و مپریدین (Demerol)

کاربردهای پزشکی: از مواد افیونی برای درمان درد استفاده می شود.

مکانیسم عمل: مواد افیونی به گیرنده های اپیوئیدی در سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) متصل می شوند و از دریافت پیام های درد توسط مغز جلوگیری می کنند.

2. داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی (CNS)

به عنوان مثال: فنوباربیتال (لومینال)، دیازپام (والیوم) و آلپرازولام (زاناکس)

کاربردهای پزشکی: داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی برای درمان تشنج، اضطراب، حملات پانیک و اختلالات خواب استفاده می شود.

مکانیسم عمل: داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی با ایجاد تغییراتی در مواد شیمیایی مغز، فعالیت مغز را کاهش می دهند. در نتیجه یک اثر آنها خواب‌آلودگی یا آرام‌بخشی است.

3. محرک ها

مثال‌ها: متیل فنیدات (ریتالین) و آمفتامین/دکستروآمفتامین (آدرال)

کاربردهای پزشکی: محرک ها را می توان برای درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) و سایر بیماری ها استفاده کرد.

مکانیسم عمل: محرک ها فعالیت مغز را افزایش می دهند و در نتیجه هوشیاری، توجه و انرژی بیشتری به همراه دارند.

مانند سایر سوء مصرف‌ها، استفاده از داروهای تجویزی به دلایل نادرست خطرات جدی برای سلامتی افراد دارد. سوء مصرف مواد افیونی می تواند منجر به تغییرات خلقی و رفتاری، مشکل در تفکر واضح، مشکلات تنفسی و حتی کما یا مرگ شود. این خطر زمانی بیشتر است که مواد افیونی با مواد دیگری مانند الکل، آنتی هیستامین ها و داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی مصرف شوند.

سوء استفاده از داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی نیز خطرناک است. داروهای افسردگی می توانند افراد را خواب آلود، ناهماهنگ یا گیج کنند و منجر به اختلال در گفتار و کندی تنفس شوند. توقف ناگهانی یا کاهش سریع آنها می تواند منجر به تشنج شود. مصرف داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی با سایر داروها، مانند مسکن های تجویزی، برخی از داروهای سرماخوردگی و آلرژی بدون نسخه، یا الکل می تواند ضربان قلب و تنفس فرد را کند کند – و حتی باعث مرگ فرد شود.

سوء استفاده از محرک ها مانند برخی از داروهای اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) ممکن است باعث مشکلات قلبی، تشنج، حملات پانیک، پارانویا و رفتار خشونت آمیز شود. این خطرات زمانی افزایش می‌یابد که محرک‌ها با داروهای دیگر ترکیب شوند – حتی داروهایی مانند داروهای سرماخوردگی که می‌توانید بدون نسخه بخرید.

اگر مردم داروها را به گونه ای غیر از آنچه مشخص شده مصرف کنند خطرات سوء مصرف داروهای تجویزی می تواند حتی بدتر باشد. ریتالین ممکن است بی ضرر به نظر برسد زیرا حتی برای بچه های کوچک مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) نیز تجویز می شود. اما وقتی فردی آن را بی جهت یا به روشی غیر از آنچه مقرر شده (مانند تزریق) مصرف کند، ممکن است مشکلات جدی رخ دهد.

احتمالاً شایع ترین خطر سوء مصرف داروهای تجویزی، اعتیاد است. افرادی که از داروها سوء استفاده می کنند به راحتی معتاد می شوند به نحوی که گویی در حال مصرف مواد اعتیادآور معمول هستند. به همین دلیل است که اکثر پزشکان نسخه را تمدید نمی کنند مگر اینکه بیمار را ببینند – آنها می خواهند بیماران را معاینه کنند تا از عدم اعتیاد آنها مطمئن شوند.

توصیه هایی در مورد مصرف داروهای تجویزی

اگر پزشک داروی ضد درد، محرک یا تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی را تجویز کرد، دقیقاً از دستورالعمل ها پیروی کنید.

همچنین اطمینان حاصل کنید که:

تمامی ویزیت های دوره ای پزشک را شرکت کنید. پزشک از شما می‌خواهد که دفعات دیگری ویزیت شوید تا ببیند دارو برای شما چقدر مؤثر است و دوز را تنظیم کند یا در صورت نیاز دارو را تغییر دهد.

از تأثیرات این دارو بر روی بدن و احساسات خود یادداشت برداری کنید، به خصوص در روزهای اول که بدن شما به آن عادت می کند. در مورد این تاثیرات با پزشک خود صحبت کنید.

هر اطلاعاتی را که داروسازتان در مورد هر دارو یا فعالیتی که باید در حین مصرف داروی تجویزی از آن دوری کنید، به شما می دهد.

هرگز بدون مشورت با پزشک، دوز داروی خود را افزایش یا کاهش ندهید.

در نهایت، هرگز از نسخه شخص دیگری استفاده نکنید. و اجازه ندهید کسی از شما استفاده کند. نه تنها دیگران را در معرض خطر قرار می‌دهید، بلکه ممکن است خودتان نیز به زحمت بیفتید و اگر دارو قبل از زمان مقرر مصرف شود، نمی‌توانید نسخه را زودتر تهیه نمایید و یا برای تهیه آن به زحمت می افتید.