مغز معتاد (چرا مواد مخدر، الکل و نیکوتین سوء مصرف می کنیم؟)

دکتر مجتبی رجب پور، روانشناس و مدرّس دانشگاه

ترجمه بخشی از “مقدمه کتاب”

در جشن پایانی سال آخر دبیرستان، دوستان رابرت او را متقاعد کردند که کوکائین کرک را امتحان کند؛ در حالیکه او هنوز ۱۷ سال داشت. او این کار را انجام داد و بعد از آن بیشتر و بیشتر و بیتشر می خواست. سه سال بعد، او نمی توانست شغل خود را حفظ کند. دندان هایش خراب شده بود و دو تا از آنها افتاده بود. او خودفروشی می کرد. او هر کاری انجام می داد تا بیشتر مصرف کند. دو بار برای ترک مراجعه کرد و باز به خیابان برگشت و فقط مواد بیشتر می خواست.
این کتاب درباره نشئگی است، لذتی شگفت انگیز، و جهانی در درون سر شما که هم خیالی است و هم واقعی. این جهان خیالی را نمی توان به راحتی رها کرد و مانند همه خیالات می تواند مشکل ساز شود اگر شما نتوانید به جهان واقعی برگردید، جایی که شما نیاز دارید تا زندگی کنید، کار کنید، صورتحساب هایتان را بپردازید و از عزیزانتان محافظت کنید. مواد، مغز و اعتیاد این سرزمین خیالی را ایجاد می کند اما می تواند به سرعت تبدیل به جهنم شود و اغلب می شود.
تحقیقات به ما آموخته که مواد و دیگر لذت ها چقدر می توانند بر مغز تاثیر بگذارند. آنها به ما نشان داده اند که مواد، قمار، استفاده از اینترنت و شکلات همگی به صورت مشابهی بر مغز تاثیر می گذارند. اهمیت این کشف فراتر از دانستن در مورد سوء مصرف مواد مخدر و لذت است. این امر بر اخلاق و اخلاقیات تأثیر می گذارد، بر ماهیت مغز به عنوان یک عضو زنده مانده، تکامل مغز و خوب ، بد و زشت بودن طبیعت انسان تأثیر می گذارد. هر چیزی که شفافیت ها و محدودیت های مغز انسان را فاش کند، مفید است و خدمتی برای همه ما است. شناخت مغز و رفتار انسان یک شرط اساسی برای تعیین اهداف واقع بینانه برای پیشرفت شخصی و اجتماعی است.
گذشته از اکتشافات شگفت انگیز ، نکته ویژه این کتاب گنجاندن تکنیک های شگفت انگیزی است که به ما کمک می کند تا مغز مصرف کنندگان مواد مخدر را بررسی کنیم. به عنوان مثال ، توسعه تصویربرداری از مغز ما را قادر می سازد تا بررسی کنیم که چگونه داروها بدون هیچگونه تهاجم فیزیکی به سر ، مغز را تحت تأثیر قرار می دهند. این چیزی است که حتی دهه ها پیش تصور نمی شد. بسیاری از تکنیک های قابل توجه دیگر مانند خود مصرفی دارو و تجزیه و تحلیل بیوشیمیایی بافت ها وجود دارد.
داروهای مختلف ، برخی قانونی و برخی دیگر غیرقانونی ، شیاطین قدرتمند را در مغز ما آزاد می کنند. با کمال تعجب ، شیاطین – مواد شیمیایی و سلول های عصبی در مغز ما – در حال حاضر وجود دارند ، به روشی مهم اما بسیار کوچکتر کار می کنند که برای عملکرد ما ضروری است. مواد مخدر با ایجاد اختلال در مواد شیمیایی و سلولهای عصبی شیاطین را ایجاد می کنند تا در بسیاری از افراد از کنترل خارج شده و از بین بروند. دهه های تحقیقات علمی نشان داده اند که چگونه این اتفاق می افتد.
شیاطین همانطور که انتظار می رود رفتار می کنند. پس از رها شدن و قدرت گرفتن، آنها به راحتی از بین نمی روند. حتی بعد از قطع مصرف مواد مخدر، آنها برای مدت طولانی، ماهها یا حتی سالها، بر اعمال ما تأثیر می گذارند. آنها می خواهند با مصرف داروهای بیشتر و بیشتر به مصرف آنها ادامه دهید. بخشی از قدرت شیاطین این است که آنها در سیستم های قدرتمند مغزی ساکن هستند. این سیستم های مغزی باید قدرتمند باشند زیرا کار بزرگی دارند، مانند این که ما را سرحال و زنده نگه دارند. عمر طولانی و قدرت شیاطین آنها را به دشمنان نیرومند تبدیل می کند ، اما ما تنها و یا درمانده نیستیم. مراکز درمانی و توانبخشی به ما کمک می کنند تا زندگی خود را به دست آوریم. به نظر می رسد همین دیوها در مورد سایر اعتیادها – قمار ، کربوهیدرات ها ، رابطه جنسی و اینترنت نیز کاربرد دارد. مطالعه یک اعتیاد – مواد مخدر – به ما در درک اعتیادهای دیگر کمک می کند.
دانستن درباره شیاطین مفید است. از آنجا که ما می توانیم آنها را درک کنیم و بدانیم آنها چه کاری انجام می دهند، می توانیم داروها و سایر روشهای درمانی را برای خنثی کردن آنها و کمک به مصرف کنندگان دارو تهیه کنیم. در حقیقت، جستجوی داروها، اگرچه هنوز کامل نشده، اما بسیار موفق بوده است. ما هر روز پیشروی می کنیم. همچنین تغییر رفتارها و عادات ما به صورت سازنده شیطان ها را خنثی می کند.
برخی از ما خوش شانس هستیم؛ یا هیچ علاقه ای به مواد مخدر نداریم و یا می توانیم در هر زمانی آن را کنار بگذاریم. مغز همه افراد با یکدیگر متفاوت است، حداقل تا حدی، و افراد آسیب پذیری های متفاوتی در مورد مصرف مواد مخدر دارند. بطور شگفت انگیزی زنان و مردان به داروها واکنش متفاوتی نشان می دهند، این موضوع در مورد نوجوانان و بزرگسالان نیز صادق است. نوجوانان به دلیل جوانی و افزایش حساسیت به داروها نگرانی ویژه ای در مورد آنها وجود دارد. مطالعات زیادی نشان داده اند که چرا اینگونه است و چرا برخی از ما بیشتر از سایرین به احتمال زیاد با مواد مخدر دچار مشکل می شویم. استرس، موجود در بسیاری از مشکلات بهداشتی، شیاطین سوء مصرف مواد مخدر را نیز تغذیه می کند. ژنتیک ما نیز نقش ایفا می کند، اما عاملی منکوب کننده نیست و ما هنوز هم می توانیم به عقب برگردیم.