دکتر مجتبی رجب پور، روانشناس- مدرّس دانشگاه
نگرانی از این ویروس جدید باعث اضطراب کودکان و خانواده ها می شود. اگرچه اطلاعات بسیار دقیقی وجود ندارد، اما می دانیم که مسری است، شدت بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است. تایید برخی نگرانی ها و ارائه مقادیر مناسب اطلاعات، بدون فاجعه سازی آن، می تواند منجر به اقداماتی شود که خطر ابتلا به بیماری در گروههای مختلف از جمله کودکان و نیز ایجاد مشکلات و چالش های سلامت روان آنها را کاهش می دهد. کمک به کودکان برای مقابله با اضطراب ناشی از شرایط کنونی مستلزم ارائه اطلاعات مناسب و صحیح پیشگیری، بدون ایجاد زنگ خطر بیمورد است.
این موضوع بسیار حائز اهمیت است که بخاطر داشته باشیم کودکان برای دریافت اطلاعات در مورد چگونگی مواجهه با شرایط استرس زا به والدین و بزرگترها نگاه می کنند. اگر والدین بیش از حد نگران به نظر برسند، احتمالا اضطراب کودکان افزایش خواهد یافت. والدین بایستی به کودکان اطمینان خاطر بدهند که از آنها مواظبت می کنند و مراقب آنها هستند، همچنین آنها بایستی به کودکان اطمینان دهند که مسئولین تمامی تلاش خود را برای حفظ سلامتی شهروندان بکار می گیرند. با اینحال، کودکان نیازمند اطلاعات واقعی متناسب با سن خود در مورد بیماری و نیز اطلاعاتی عینی در مورد نحوه اجتناب از عفونت ها و شیوع بیماری می باشند. آموزش نکات پیشگیری مثبت و فعال، صحبت با آنها در مورد ترس هایشان و القای احساس تحت کنترل بودن شرایط موجب کاهش اضطراب آنها می شود. توصیه های زیر به صورت ویژه به نحوه مدیریت شرایط روانی دوران شیوع ویروس کرونا و قرنطینه در ارتباط با کودکان می پردازد:
- 1- آرام و اطمینان بخش باشید زیرا کودکان به واکنش های کلامی و غیرکلامی شما توجه می کنند و از آن الگو می گیرند. آرامش شما به کودکان یادآوری می کند که شما و سایر بزرگترها از آنها مراقبت می کنید. و باعث می شود فرزندانتان در مورد احساسات خود صحبت کنند و این امر به نوبه خود به بازسازی نگرانی هایشان از یک منظر مناسب کمک می کند.
- 2- در دسترس باشید زیرا ممکن است کودکان نیاز به توجه بیشتری داشته باشند و بخواهند در مورد نگرانی ها، ترس ها و سوالات خود با شما صحبت کنند. این موضوع حائز اهمیت است که آنها بدانند کسی را دارند که به حرف های آنها گوش می دهد و برای آنها وقت می گذارد. به کودکان بگویید که دوستشان دارید و توجه زیادی به آنها معطوف و مبذول کنید.
- 3- از سرزنش زیاد بپرهیزید. در شرایط تنش بالا، افراد گاها به سرزنش یکدیگر می پردازند. سرزنش کردن افرادی خارج از مجموعه خانواده نیز فایده ای نخواهد داشت. همچنین بایستی از اینکه تنها یک گروه را مسئول ای شرایط بدانیم. پرخاشگری و اظهارات منفی در مورد همدیگر را نیز متوقف کنید. در مورد اظهارات سایر افراد نیز حساس باشید و در صورتی که در راستای منافع خانواده و کودکان نیست آن را بازتفسیر کنید.
- 4- بر تماشای تلویزیون و استفاده از رسانه های جمعی توسط کودکان نظارت کنید. تماشای تلویزیون و دسترسی به اطلاعات از طریق اینترنت و فضای مجازی را محدود کنید. از دیدن و شنیدن اخبار نگران کننده در زمان حضور کودکان اجتناب کنید، شنیدن اخبار و اطلاعاتی که متناسب با سطح سنی و رشد شناختی کودکان نیست باعث سردرگمی و اضطراب آنها می شود. در مورد شایعات و دروغ های موجود در فضای مجازی با کودکان صحبت کنید و با مقایسه شایعات با اطلاعات واقعی در مورد بیماری از میزان نگرانی و اضطراب آنها بکاهید.
- 5- تا حد ممکن از برنامه عادی زندگی روزانه پیروی کنید. بچه ها را تشویق کنید تا تکالیف مدرسه و فوق برنامه خود را انجام دهند، با اینحال، اگر احساس خستگی یا کسالت می کنند آنها را مجبور به انجام تکالیف نکنید. اقدامات بهداشتی و شیوه زندگی سالم برای محافظت از آنها را مرور و مدل سازی کنید. کودکان را با بازی ها، مسابقات و سایر فعالیت های جالب سرگرم نمایید. اولویت با بازی ها و سرگرمی های فیزیکی است اما انجام بازی های کامپیوتری و تماشای برنامه های تلویزیونی مفرح و شاد و کارتون های جذاب برای پر کردن اوقات روزانه کودکان نیز توصیه می شود. کودک را تشویق کنید از رژیم غذایی متعادل پیروی کند، به اندازه کافی بخوابد و مرتباً ورزش کند. این به آنها کمک می کند تا یک سیستم ایمنی قوی برای مقابله با بیماری داشته باشند.
- 6- صادقانه و عالمانه رفتار کنید. در غیبت اطلاعات متقن و شفاف، بچه ها غالبا شرایط را بدتر از آنچه هست تصور می کنند. به نگرانی های آنان بی توجهی نکنید. اطلاعات علمی و متناسب با سن و رشد شناختی کودکان به آنان ارائه نمایید. به کودکان بیاموزید انتقال بیماری از طریق تماس با سطح یا شی آلوده به عفونت و یا از طریق ارتباط نزدیک با افراد بیمار صورت می گیرد و بایستی از آن اجتناب شود. همچنین به آنها بگویید در حال حاضر تعداد کمی به نسبت جمعیت کلی کشور و شهر به این بیماری مبتلا هستند. ارائه اطلاعات به کودکان درمورد آنچه می توانند برای جلوگیری از عفونت انجام دهند، موجب احساس کنترل بیشتری بر بیماری در آنها شده و به کاهش اضطراب آنها کمک می کند.
- 7- توضیحات و اطلاعات متناسب با سن کودکان ارائه نمایید. بگذارید سوالات آنها راهنمای شما در مورد میزان و چگونگی ارائه اطلاعات باشد. با این حال، اطلاعاتی که متخصصان بهداشت برای اطمینان از سلامت فرزندانتان برای آنها مهم می دانند را حتما به آنها ارائه کنید. بچه های سالهای اولیه دبستان نیازمند اطلاعات ساده و کوتاهی در مورد بیماری و رفتارهای پیشگیری مثل شستن دستها و… هستند؛ به آنها اطمینان دهید خانه و مدرسه مکان های ایمنی برای آنها هستند و در صورت ابتلا به بیماری بزرگترها از آنها مراقبت خواهند کرد. کودکان سالهای پایانی دبستان و دوره متوسطه اول بیشتر سؤال خواهند کرد که آیا آنها واقعاً ایمن هستند و اگر کرونا به خانه یا مدرسه وارد شود چه اتفاقی خواهد افتاد. در مورد تلاش های بزرگترها، والدین و مسئولین بهداشتی با آنها صحبت کنید. همچنین آنها نیازمند کمک برای جداسازی شایعات از واقعیات هستند. بچه های سنین متوسطه قادرند مانند بزرگترها بحث کنند و با عمق بیشتری در مورد واقعیات موضوع آگاهی کسب کنند. اطلاعات صادقانه، دقیق و واقعی راجع به وضعیت فعلی کرونا ارائه دهید. داشتن چنین دانشی می تواند به آنها کمک کند احساس کنترل بیشتری کنند.
بدون دیدگاه